EIGENWIJZR , een meetinstrument dat het welbevinden van kinderen in het onderwijs bevordert
De EigenwijzR is een meetinstrument met een insteek vanuit de positieve psychologie: kijk naar wat goed gaat volgens het kind en bevorder het welbevinden.
Nadruk op ongewenst gedrag verminderen
Problematisering van kinderen met opvallend gedrag lijkt gemeengoed geworden binnen het onderwijs. Door de eenzijdige nadruk op problemen en vaardigheidstekorten van kinderen kunnen onbedoeld blinde vlekken ontstaan. Hierdoor worden de krachten en ontwikkelingsmogelijkheden over het hoofd gezien die het kind eveneens heeft. Een tweede nadeel van deze handelswijze is dat het gedrag van het kind ongemerkt belangrijker is geworden dan de mening van het kind over zichzelf en zijn omgeving.
Visie van het kind biedt meer positieve aanknopingspunten dan zijn gedrag
De organisatie ‘de EigenwijzR’ is van mening dat de meeste kinderen heel goed kunnen beoordelen wat zij nodig hebben om zich te kunnen ontwikkelen tot gezonde en gelukkige kinderen die op sociaal en maatschappelijk gebied goed kunnen meekomen. De EigenwijzR vindt dat kinderen deze stem weer moeten laten horen! In samenwerking met PI Research en de Universiteit van Twente werken zij aan de ontwikkeling van een meetinstrument waarmee het ervaren welbevinden van kinderen gemeten wordt. Stichting Kinderpostzegels heeft deze ontwikkeling mogelijk gemaakt.
Welbevinden: vaststellen wat goed gaat volgens het kind
Of een kind zich ontwikkelt zoals gewenst, hangt grotendeels af van de mate waarin de basisbehoeften van het kind worden bevredigd en of aan de benodigde ontwikkelingsvoorwaarden wordt voldaan. Als aan de behoeften wordt voldaan en de ontwikkelingsvoorwaarden aanwezig zijn, is de kans groot dat het kind ‘welbevinden’ ervaart en zich ontwikkelt en gedraagt zoals past bij zijn mogelijkheden. Effectieve begeleiding van kinderen richt zich dan ook meer op het bevorderen van welbevinden in plaats van het verminderen van ongewenst gedrag.
Ervaren welbevinden is een overkoepelende term voor de tevredenheid van het kind over verschillende aspecten van zijn leven. Daarnaast wordt het welbevinden bepaald door positiviteit van het kind, dat wil zeggen de mate waarin het kind van dag tot dag een algehele positieve en tevreden stemming ervaart.
Samenhang sociale veiligheid
Een van de voorwaarden voor een goede ontwikkeling van het kind is een veilige leefomgeving. Een groot deel van zijn leven besteedt het kind op school. Het is dan ook geen toeval dat de afgelopen vijf jaar er in toenemende mate aandacht is voor het thema ‘sociale veiligheid op school’. De start van het schooljaar 2015 – 2016 viel samen met de inwerkintreding van het wetsvoorstel ‘Sociale Veiligheid in school’[1]. Scholen krijgen hierdoor een aantal nieuwe taken en verantwoordelijkheden, onder andere de verplichte monitoring van de veiligheidsbeleving van kinderen. Omdat ervaren sociale veiligheid een voorwaarde is voor ervaren welbevinden (en dus voor een positieve ontwikkeling) is een aparte schaal ‘ervaren sociale veiligheid’ opgenomen in de EigenwijzR. De verwachting is dat deze schaal na afloop van het onderzoek door scholen gebruikt kunnen worden als veiligheidsmonitor.
De uitkomsten van de klassikale afname van de EigenwijzR geeft een school aanknopingspunten voor het verbeteren van zijn schoolklimaat en het welbevinden van zijn leerlingen.
Aantrekkelijke vormgeving
Het meetinstrument de EigenwijzR is gedigitaliseerd in een computerapplicatie door organisatie One-2-ten. Bij de ontwikkeling van deze computerapplicatie is veel aandacht besteed aan het geschikt maken van het programma voor kinderen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een aantrekkelijk vormgeving door te werken met speciaal voor dit doeleinde ontwikkelde emoticons met verschillende gezichtsuitdrukkingen, het gebruik van primaire kleuren en strak vormgegeven schermen met zo min mogelijk afleidende afbeeldingen.
Kortom, de EigenwijzR is een meetinstrument waarmee scholen op een positieve en kindvriendelijke manier de visie van hun leerlingen op hun welbevinden en sociale veiligheid in kaart kunnen brengen.
Wilt u meer weten over de EigenwijzR of het lopende onderzoek naar dit meetinstrument? Neem dan per e-mail contact op met Inez Berends.
