OUDERBETROKKENHEID in het speciaal onderwijs

Ouderbetrokkenheid draagt bij aan positieve leerprestaties, de motivatie, het welbevinden, het zelfbeeld en de zelfwaardering van de leerling’ (Bakker et al., 2013).

Ouderbetrokkenheid in het onderwijs is dus belangrijk. Ouderbetrokkenheid vergroten is niet altijd eenvoudig. Zeker in het speciaal onderwijs (SO) zijn er vaak belemmerende factoren. Zo wonen ouders dikwijls verder weg van school en hebben ze vaak negatieve ervaringen opgedaan met eerdere scholen. Bovendien hebben ouders zelf vaker (psychische) problemen en kost het hen soms moeite om te accepteren dat hun kind SO volgt. Aangezien leerlingen in het SO veel behoefte hebben aan ondersteuning, kunnen juist deze leerlingen sterk profiteren van grotere betrokkenheid van hun ouders. Vanuit deze gedachte is in 2014 een praktijkwetenschappelijk onderzoek gestart vanuit het PI7 consortium. De vraag daarbij was: hoe vergroot je ouderbetrokkenheid in het SO wanneer je rekening houdt met alles wat we tot dusver weten over succesfactoren, kansen en beperkingen.

In het kader van dit onderzoek is samen met verschillende SO-scholen een set werkwijzen/hulpmiddelen ontwikkeld en is deze set werkwijzen/hulpmiddelen gedurende één jaar in verschillende groepen van de participerende scholen gebruikt. Vervolgens is gekeken welk effect dit op de ouderbetrokkenheid heeft gehad. Het onderzoek leverde verschillende interessante bevindingen op:

• Alleen het op de agenda zetten van ouderbetrokkenheid lijkt ouderbetrokkenheid al te vergroten.
• Het gebruik van de set werkwijzen/hulpmiddelen lijkt ouderbetrokkenheid op verschillende manieren te vergroten.
• Zowel ouders als leerkrachten vonden het een prettige set van werkwijzen/hulpmiddelen om mee te werken.
• Scholen gaven aan dat ze verschillende werkwijzen/hulpmiddelen ook graag schoolbreed willen inzetten, maar dat ze graag meer concrete handvatten willen hebben die hen bij de inbedding en de borging zouden kunnen helpen. Het gebrek aan deze handvatten belemmert hen - in verschillende mate - om stappen te zetten.

Het onderzoek heeft een drietal producten opgeleverd:

1. Een publicatie waar meer details over de opzet en de bevindingen van het onderzoek beschreven staan: Flinkevleugel, L., & Eenshuistra, R,M. (2017). Zo vergroot je ouderbetrokkenheid in het speciaal onderwijs. Kind en Adolescent Praktijk, 2, 16-24.
2. Een handleiding waarin de verschillende werkwijzen/hulpmiddelen die in het onderzoek zijn gebruikt, beschreven staan en onderbouwd worden.
3. Een implementatiewijzer die tot stand is gekomen n.a.v. de wensen van de verschillende scholen. Deze implementatiewijzer geeft inzicht in welke factoren de inbedding van nieuwe werkwijzen of ondersteunende middelen op school kunnen beïnvloeden en geeft daarnaast ook tips of handvatten om adequaat met deze beïnvloedende factoren om te gaan om de kans op succesvolle inbedding te vergroten. De implementatiewijzer is een overzichtelijk stappenplan dat gebruikt kan worden bij de inbedding van werkwijzen of hulpmiddelen die binnen de school ouderbetrokkenheid kunnen versterken of vergroten.

* Deze producten kunt u ook downloaden op de website van LECSO.